|
|
УДК 4 с (тат) Г 47
РИЗАЭДДИН ФЭХРЕДДИН ХЕЗМЭТЛЭРЕНДЭ МЭЦГЕЛЕК
ЙОРТНЫЦ ЧАГЫЛЫШЫ (О значении вечного пристанища в трудах Р.Фахреддина)
Гыйльфанова Р.Г.
(Чит теллэр кафедрасы)
Р.Фахреддин в своих трудах пишет о необходимости ухода за местами захоронений вне зависимости от пола. Статья о религиозных и нравственных традициях поминовения усопших у татар.
"Деньяда яшэргэ hэм башкалар рэтендэ гомер серергэ телэгэн миллэт Yзенец Yткэн кеннэрен белсен hэм Y3 тарихы белэн дус булсын"
Р. Фэхреддин.
Гаж;эеп киц карашлы, тирэн энциклопедик белемле, милли тарихка hэм Y3 чорыныц рухи тормышына караган бихисап куп хезмэтлэр иж;ат иткэн Ризаэддин Фэхреддин тарихыбызда аерым урын алып тора. Анын, шеhрэте бетен ислам деньясына киц таралган. Ул кYтэргэн мэсьэлэлэр-эхлак,тэрбия,тормыш-кен^реш, гаилэ, дуслык, дошманлык, сугыш, тынычлык hэм башкалар бик кирэкле hэм актуаль. Хэзер шуларныц берсенэ тукталырбыз.
Р. Фэхреддин hэр меэмин-меселман ечен канун буларак утэлергэ тиешле Ислам диненэ,башкалардан аермалы буларак, галим буларак, фэн ^злегеннэн чыгып карый. Аныц ечен ислам дине гади, бер терле карашлар жыелмасы гына тYгел, э бик ждтди, ныклап ейрэнелергэ тиешле hэм олуг игътибарга лаеклы зур бер фэн елкэсе дэ булып тора. Галим дингэ кешелек ж;эмгыяте барлыкка килгэннэн алып Эдэп, Эхлак, Шэфкать, Изгелек, Кешелеклелек, Сафлык, Намус, Итагатьлелек hэм башка бик куп ^ркэм тешенчэлэрне эченэ алган hэм бозык эшлэрдэн тыелып, яхшылыклар гына кылып яшэргэ ендэгэн кануннар тупланмасы итеп карый . Мисал ечен аныц хэзерге кендэ дэ актуаль булган мэцгелек йорт- зиратлар турындагы язмаларын "Ж^эвамигуль кэлим шэрхе" китабын укып белэбез. Ул бу хезмэтендэ « Каберлэр ригаять кылынырга вэ хермэтле тотылырга тиешле» дип яза.
Чыннан да уйланырлык бит: бYгенге кендэ каберлеклэр нихэлдэ, ата-ана, нэсел-буынныц каберлэрен кемнэр зиярат итэ (карап-чистартып тору, алар рухына догалар уку турында CY3 бара)? Балаларныц эти-энилэрен хермэт итYлэре, алар бакый деньяга кYчкэч, зиратларыныц пехтэлеге аша ^ренеп тора. Зиратныц тезек булуы шэhэр, авыл ж;итэкчелэренец йезе булса, каберлеклэрнец каралган булуы нэсел ж;еплэрен дэвам итYчелэр - балалар
304
|
